Shape Shape

نحوه نگهداری برنج و انباداری Rice keep in stored

Shape Shape
12/11/2022 01:50:22

نحوه نگهداری برنج و انباداری Rice keep in stored

قابل توجه دوستانی که از مجموعه مجید ارگانیک خریداری برنج ایرانی و ژاپنی را دارند به استحضار میرساند ، در فرآیند تبدیل سعی داریم با رعایت بهداشت و نکات فنی مشکلات انبارداری در خصوص حمله حشرات ... را به حداقل برسانیم

لطفا برای افزایش ماندگاری به نکات ذیل توجه فرمائید:

---------------

از نکات مهم در انباداری

-    در نزدیکی برنج جدید ، برنج قدیمی  و یا آفت زده نباشد
-     خنک و خشک بوده محیط
-    عدم باز و بسته نمودن منعدد ، ظرف برنج ، بدین منظور بهتر است که حداقل مصرف دو هفته  از ظرف اصلی برنج جداگانه نگهداری شود
-     برای انبار نمودن برنج ابتدا یک بشکه پلاستیکی به هر ابعاد که مورد نظر است 10-20-50-100-120 لیتری تهیه شود و در داخل آن  پلاستیک قرار داده شودو نکته مهم بدون هیچ گونه سوراخ   در پلاستیک نباشد و ترجیحا جنس آن کلفت باشد و  یک سمت که در داخل بشکه قرار می گیرد کاملا بسته باشد که با چسب نواری و نخ امکان پذیر می باشد. در ادامه در بشکه پلاستیکی تا یک سوم برنج ریخنه شود و سپس نمک دریا و یا سنگ نمک پودر شده به صورت یک لایه نازک روی برنج ریخته شود و یا هم زده شود و سپس تا دو - سوم برنج ریخته شود و مجدد نمک ریخته شود و مخلوط شود و در نهایت برنج  در سطل پر شود و دوباره نمک مخلوط شود  در مرحله آر یک پلاستیک روی برنج قرار داده و روی آن پارچه نخی قرار داده می شود و مخلوط ( برگ گردو- برگ سیر- غده سیر- پونه- نعنا  ) را کوبیده شود و در روی پارچه نخی قرار داده شود  . بوی حاصل از آن یک کنترل کننده خوبی برای شپشک برنج خواهد بود .در مرحله آخر انتهای پلاستیک را کاملا محکم شود و در نهایت درپوش بشکه قرار داده شود.
-    انتخاب هر کدام و همه مخلوط بسته به شرایط محیط و امکانات بوده که شاید در منطقه شما دوست گرامی بتوان از ترکیبات دیگری استفاده کرد.
-    برای مصرف در آشپرخانه باید در حدود یک هفته قبل برنج را از سطل اصلی خارج نموده تا یک مقدار بوی مخلوط کم شود. ( الیته برای من با این بو هیچ مشکلی نداشته بلکه به نظرم بسیار خوشبو هست)

تصویر بشکه

تصویر پلاستیک

تصویر گلوله نمک

-----------------------

چگونه برنج را در برابر آفات حشرات حفظ نماییم


دکتر هیروشی ناکیتا رئیس آزمایشگاه حشره شناسی انبار بخش بعد از برداشت موسسه تحقیقات ملی غذا MAFF  ژاپن
ترجمه: سید مرتضی امینی نیاکی   -  حاتم حاتمی


1- مقدمه:
    برنج، غذای عمده و مهمترین زراعت مردم ژاپن بده که تولید آن در حدود 10 میلیون تن می باشد. یکی از عوامل مهم خسارت برنج در حین توزیع و انبار کردن ، آفات حشرات دانه است. از اینرو موسسه تحقیقات ملی غذا در سال 1934 تحقیقاتش را در راستای کنترل آفات برنج توسعه داده است. این مرکز ، اصول سیستم ذخیره سازی برنج بر مبنای درجه حرارت پایین را پایه گذاری کرد که هم اکنون به طور گسترده ای استفاده می شود ، و روشهای جدیدی را نظیر روش تیمار برنج با دی اکسید کربن با فشار بالا را در دست مطالعه دارد که روش امید بخشی در آینده محسوب می شود. انتشار آفات برنج در دامنه وسیعی از مناطق گرمسیرتا معتدل می باشد و کنترل آنها موضوع مهمی در صادرات غذای جهان بشمار می آید. این مقاله گزارشی است از وضعیت حاضر اقدامات در حال انجام در کشور ژاپن به منظور حفظ برنج از حمله آفات بوده و دورنمایی از این اقدامات را نشان می دهد.
2- مشخصات آفات حشرات دانه برنج:
    در حدود 100 نوع آفات برنج در ژاپن وجود دارد که منبع اصلی آنها اساسا در مناطق گرمسیر می باشد و در فصل تابستان زمانیکه درجه حرارت و رطوبت بالا می رود موجب مشکلاتی در این کشور می گردد.
مهمترین مشخصه این حشرات این است که آنها قادر هستند غذای خشک دارای رطوبت 15 درصد یا کمتر را مورد حمله قرار داده و از آنها تغذیه نمایند هم چنین با وجود این خصیصه حتی دانه ها ، حبوبات و انواع مواد غذایی فرآوری شده خشک مانند ماکارونی یا به عبارت دیگر محصولاتی را که خاصیت انباری بالایی دارند را نیز خسارت می زنند.   گونه هایی از حشرات که در ژاپن مستقیما به برنج انبار شده خسارت می زنند ( که بعنوان آفات اصلی یا آفات اولیه اتلاق می گردد ) سه نوع سوسک یا شپشه به اسامی شپشه ذرت Sitophilus zeamais ، شپشه برنج Sitophilus oryae و شپشه سوراخ کننده خرده دانه Rhyzopentha dominica و دو نوع بید به نامهای بید دانه Angoumois             ( Sitotroga cerealella) و بید آرد هندی Plodia interpunctella  هستند. درجه خسارت ناشی از این آفات به برنج  بر حسب فرمهای نگهداری ( شالی ، برنج قهوه ای و آرد برنج ) بسیار متفاوت است. روش عمده نگهداری برنج در ژاپن به شکل برنج قهوه ای است   ( برنج پوست کنده نه سفید شده) و مهمترین آفات حشرات Sitophilus  و P.interpuctella  هستند(تصویر 1). در محل انبار برنج تعدادی آفات ( آفات ثانویه ) وجود دارند که از باقیمانده برنج خسارت دیده به وسیله آفات اصلی و هم چنین از برنجهای شکسته یا خرده برنج تغذیه می کنند البته همه این آفات درجه حرارت و رطوبت بالا را دوست دارند و در مدت زمان کوتاه ، خیلی زیاد تکثیر می یابند. 
 
تصویر 1- آفات اصلی و ثانویه برنج

 
تصویر 2- تکنولوژی کنترل قارچهای خسارت زای غلات

3- روش های کنترل آفات غلات:
    آفات حشرات غلات در انواع محلهای ساخته شده برای نگهداری و توزیع دانه و حبوتات نظیر انبار ، سیلو ، کارخانه آرد برنج ، انبار عمده فروشان و فروشگاهای برنج زندگی می کنند. به همین دلیل می توان برای جلوگیری از خسارت آفات روشهای متعدد کنترل (شیمیایی ، فیزیکی و بیولوژی ) به کار برد ( تصویر 3) به دلیل اینکه برنج و سایر محصولات غذایی قبل از اینکه به مصرف انسان برسد بوسیله آفات مورد حمله قرار می گیرند. سلامت مهمترین عامل تعیین کننده روش کنترل آفات است. روش کنترل آفات مواد غذایی باید آنگونه باشد که نه آنرا سمی نماید و نه کیفیتشان را از بین ببرد. همچنین استفاده از هر روشی که احتمالا سبب آلودگی محیطی می شود بایستی اجتناب گردد                         

  روشهای کنترل شیمیایی:
در دنیا روش های مبارزه شیمیایی از روشهای عمده جلوگیری از آفات غلات محسوب می شوند زیرا نسبتا ارزان و هنوز موثر می باشند. بطور کلی مصرف سموم شیمیایی به دو دسته حشره کش های تدخینی و تماسی تقسیم می شوند.
3-1-1 – حشره کشهای تدخینی 
ترکیبات گازی هستند که اثر حشره کشی و قابلیت انتشار دارند و داخل فضاهای میان دانه ها نفوذ می کند و آفات را در مکان سه بعدی از بین می برد. بدلیل این ویژگی ، حشره کشها ی تدخینی به عنوان یک عامل کنترل قرنطینه ای محصولات کشاورزی وارداتی نقش مهمی را بازی می کنند. اما در 20 سال گذشته حشره کشهای تدخینی که سرطانزا هستند یا محیط را آلوده خواهند کرد ، ممنوع یا محدود شده است و هم اکنون در دنیا فقط مصرف دو نوع حشره کش تدخینی برای کنترل آفات دانه مجاز اعلام گردید و عبارتند از: متیل بروماید و فسفین در کشور ژاپن سیاستی محکم و اکید در خصوص حشره کشهای مضر برای انسان و محیط مطرح شده و در سال 1992 آژانس غذا مصرف دو نوع حشره کش تدخینی برنج را ممنوع کرد.
در نهمین کنفرانس دولتهای عضو پروتکل مونترال ، طی معاهده ای در سال 1997 موافقت نمودند مصرف متیل برومایدی که لایه ازن را تخریب می نماید بطورکلی در کشورهای صنعتی از سال 2005 و در کشورهای در حال توسعه از سال 2015 ممنوع گردد. 
3-1-1- حشره کش های تماسی
      چون حشره کش های تدخینی بلافاصله پس از مصرف ، داخل محصولات در هوا پخش می شوند. مجددا آفات ، محصولات مذکور را مورد حمله قرار می دهند و بعد به سرعت هجوم شروع می شود. در صورتیکه حشره کش های تماسی نظیر ارگانوفسفاتها و پیروتروئیدها ، از چنین مواردی پیشگیری می نماید. در ایالات متحده امریکا و استرلیا و سایر کشورهای صادر کننده غذا رایج است که حشره کش های تماسی را با دانه ها و بقولات مخلوط نمایند و در ژاپن نیز که وابستگی زیادی به مواد غذایی وارداتی دارند تمایل به این نوع حشره کش ها ( که بطور کلی بعنوان مواد شیمیایی بعد از برداشت معروفند) خیلی زیلد است. ژاپن مخلوط کردن حشره کش ها با دانه ها را ممنوع کرد ولی فقط اسپری کردن حشره کش برا ی ساختمان و وسایل انبار را مجاز اعلام کرده است.
3-1-3- فرمون ها
    برای تله گذاری آفات از فرمون ( مواد شیمیایی که برای تمایل حشرات نرو ماده جهت جفتگیری بکار می رود) استفاده می کنند که جنبه تجارتی پیدا کرد. در ژاپن این تله ها برای 4 گونه حشرات تولید می شود: شب پره هندیPlodia interpunctella   ، سوسک سیگار (Lasioderma serricorne ) ، سوسک داروخانه ( Stegobium paniceum ) و سوسک قرمز آرد ( Tribolium castaneum ) و استفاده از آنها در کارخانه آرد برنج و غیره برای بررسی اولیه از حشرات شروع شده است.
3-2- روش های کنترل فیزیکی
روش های کنترل فیزیکی توجه زیادی را جلب نموده است به خاطر این که بدون پس مانده و آلودگی محیطی می باشند .
3-2-1- کنترل حرارتی
حشرات از خونسردان هستند بطوریکه اگر دمای محیط خیلی کم یا خیلی زِاد شود آنها برای تنظیم درجه حرارت بدنشان به آن دما ، رشدشان متوقف یا با مشکلات دیگری روبرو خواهند شد. بیشتر آفات غلات برای رشد نرمال به درجه حرارت 23 الی 35 درجه سانتی گراد دارند بنابراین ممکن است درجه حرارت بالاتر یا پایین تر از این دامنه به منظور کنترل آنها مورد استفاده قرار گیرد
 

شپشه ذرت     Sitophilus Zeamais           
 شپشه برنج                      Sitophilus oryzea
شپشه خرده برنج     Rhyzopertha dominica  
شپشه قرمز آرد           Tribolium castaneum
لمبه گندم                Trogodermagranarium
                                     Sitotroga cerealella
بید آرد هندی              Plodia interpunctella
       

درجه حرارت پایین: آفات حشرات غلات اساسا فعالیتشان برای تکثیر و ایجاد خسارت زمانیکه درجه حرارت به زیر 15 درجه سانتی گراد یا کمتر می رود متوقف می شود. روش ذخیره سازی با درجه حرارت پایین قدر مسلم از این حقیقت سود می برد. موسسه سون موری کونو نخستین انبار دانه با روش درجه حرارت پایین را در سال 1959 در توکیو و ازاکا ساخت. در حال حاضر کل ظرفیت این انبارها در سراسر ژاپن تقریبا چهار میلیون تن است. این روش غیر از کنترل آفات ، در حفظ کیفیت دانه و جلوگیری رشد قارچ موثر بوده که آن را به عنوان بهترین سیستم ذخیره سازی دانه در آورده است. (تصویر 4)
3-2-2- دی اکسید کربن (co2  )
حجم  co2  هوا ، همواره بیش از 350 پی پی ام و نهایت 45000 پی پی ام است.گذشته از این ما گاز را از طریق نوشیدن نوشابه های سالم و خوردن غذاهای متنوع کسب نماییم. بنابراین co2 یک گاز سالم برای ما محسوب می شود. غلظت بالای co2  اثر حشره کشی دارد و روش های کنترل بعضی از حشرات ، کاربرد این گاز راغ توسعه داده است. که دو روش از آنها روش جو کنترل شده (CA ) و روش فشار بالا با co2 می باشد.
3-2-2-1- روش اتمسفر کنترل شده (CA ) : روشی است که گاز co2  از بیرون به محیط انبار وارد می شود به میزانی که به غاظت مورد نیای جهت کشتن آفات برسد ( 60 درصد ). گاز از تانک یک کامیون وارد سیلوی فولادی بدون منفذ یا چادر نایلونی یا دیگر مواد پلاستیکی که نسبت به گاز قویا غیر قابل نفوذند وارد می شود. این روش بقایای سمی از خود باقی نمی گذارد بلکه از هجوم مجدد حشراتی که قبلا تحت عمل گاز قرار گرفته اند جلوگیری بعمل می آورد. آژانس غذایی در کشور ژاپن در سال 1991 این روش را جهت نگهداری برنج در انبار اتخاذ نمود.
3-2-2-2- روش فشار بالا: زمان مورد نیاز در این روش در مقایسه با روش تدخینی 5-2 برابر است . در NFRI موفق شدیم با بکارگیری co2  تحت فشار بالا روی دانه ها و کاهش سریع فشار به حالت عادی روشی را ابداع نماییم که جهت کشتن حشرات به زمان کوتاهتری نیازمند است. این سیستم از این حقیقت استفاده می کند که در شرایط فشار بالا ، co2 با غلظت بالا در مایع بدن حشرات حل می شود ( بطوریکه غلظت co2  60 درصد یا بیشتر از بدن حشرات است ) ( در شرایط 30 کیلوگرم بر سانتی مترمربع ، حجم co2  حل شده حدود ده برابر حالت فشار نرمال است ) . اگر بعد از آن فشار سریعا کاهش یابد دی اکسید کربن حل شده در بافت بدن حشرات می جوشد و منبسط می شوند که نهایتا بدنشان متلاشی می شود ( تصویر 4). هم اکنون ما در حال انجام آزمایشهایی در زمینه استفاده تجاری از سوپاپهای دوار هستیم که بطور متناوب قابلیت افزایش و کاهش فشار را دارد.

2-2-3- خاک سیلیس دار
اخیرا در ژاپن ف کشاورزان خاک سیلیس دار ( که جزء خاک بی اثرند ) به عنوان یک عامل نگهدارنده مفید جهت ذخیره سازی دراز مدت برنج بکار می برنند. این خاک بقایای پلانکتون گیاهی است که به مقدار زیاد در کف دریا انباشته شده و ترکیبی از دی اکسید سیلیکون است. بطوریکه اگر با بدن حشرات تماس پیدا کند خسارت فیزیکی به سطح بدنشان می زند و آنها را می کشد. با اضافه کردن 1/0 درصد یا بیشتر خاک به برنج انبار شده می توان از حمله شپشه برنج یا آفات دیگر جلوگیری نمود
3-3- روش های کنترل بیولوژیکی
روش های کنترل بیولوزیکی که بطور طبیعی آفات را کنترل می کند اگرچه تاثیرشان نسبت به روشهای دیگر بطئی تر نشان می دهد ولی سالم تر و بی خطرتر هستند و بیشتر روی آفات به صورت انتخابی عمل می کنند به همین خاطر جدیدا توجه زیادی را به خود جلب نموده است.
دشمنان طبیعی: انواعی از انگلها ، شکارگرها و عوامل بیماری زا به عنوان دشمنان طبیعی موثر جهت جلوگیری از هجوم آفات دانه گزارش شده اند. در گذشته ، دشمنان طبیعی آفات به صورت کاربردی مورد استفاده قرار نمی گرفتند برای این که خیلی موثر نبوده و مشکلات زیادی را فراهم می آوردند. اما با توجه به اینکه آنها کاملا بی خطر و پایدار هستند در ایالات متحده توجه زیادی را به خود جلب نموده و آیندخ خوبی را در انتظار دارد. پیش از این ، تعداد زیادی از دشمنان طبیعی شناخته شده اند که عبارتند از: انگل Anisopteromalus calandra ( تصویر 5) که شپشه برنج را مورد حمله قرار می دهد و شکارگر Xylocolis flovipes  ( تصویر 5 ) که بسیار با ارزش هستند.
 
نویسنده در حال مطالعه انبار برنج در کشور تایلند ، بطور غیرمنتظره حشراتی را مشاهده نمود و پی برد که تعدادی عنکبوتهای شکارگر ، مورچه ها و ساسها در آنجا زندگی می کنند. اگر ما خواهان ادامه تعادل محیط در آینده هستیم نباید بیش از حد به سموم شیمیایی تکیه کنیم زیرا نه فقط آفات بلکه دشمنان طبیعی را نیز از بین می برند ، برای ما پذیرش استراتژی ( تکثیر) مهم خواهد بود که در آن به صورت توده ای تغذیه شده و پس از ازدطاد در مزرعه رها می گردند. در ژاپن ، دشمنان طبیعی آفات را جهت مبارزه با آفات گلخانه ها مورد استفاده قرار می دهند. علاوه بر گلخانه با احتمال زیاد استفاده از دشمنان طبیعی آفات دانه در انباری که مکان آن محیطی مسدود است امکان پذیر است و لزوم گسترش مطالعات بر روی این نوع از روشهای کنترل احساس می شود.

-------------------        
 

----

آفات انباداری ( فایل قابل بارگذاری )

فایل آفات انبادرای

-----